Roel Stels is een van de meest vrije geesten die ik ken. Gelijkmoedig, bedachtzaam, filosofisch maar allesbehalve onverschillig bouwt hij stap voor stap aan een indrukwekkend oeuvre. Hij volgt daarbij geen strak plan, maar verweeft rode draden die hem bezig houden: grenzen en migratie, lijden en religie, vrijheid en big brother, overbevolking en de grenzen aan de groei…
No Tanks is een antitankobstakel opgebouwd uit kruisen. Hoe vaak gebruiken wij “onze” christelijke cultuur niet alleen om onszelf te definiëren, maar ook om anderen buiten te sluiten?
Faithful but painful stelt een Christusfiguur voor, geprangd in een vossenklem. De man die ons allen belooft te verlossen, stelt ons zijn eigen lijden als voorbeeld. Zijn lijden en verlossing een valstrik voor gelovigen?
“Ik moet steeds minder zeggen”, monkelt hij, “mijn werken doen het in mijn plaats. Sommige mensen begrijpen het allicht niet, maar die zullen het nooit begrijpen.”
Het is niet altijd zo geweest. Roel heeft kunst wel in de genen – zijn vader werd onder meer opgevoed door een grootvader die schilder, beeldhouwer en glazenier was, vooral in opdracht van kerkbesturen – maar hij herinnert zich uit zijn schoolgaande jeugd vooral dat hij zich zelden begrepen voelde.
Toen op zijn achttiende zijn broer en grote voorbeeld Jan verongelukte, een begenadigd tekenaar en schilder, sloot Roel zich helemaal op in zijn cocon. Uit pure noodzaak begon hij te creëren, als remedie tegen alle duisternis die hem omringde, om de pijn niet te voelen.
There’s a crack in everything, en de opening die licht in Roel’s leven bracht, was de voordeur. Hij besloot de wereld in trekken, zonder gsm, zonder vooropgezet plan, alleen de wereld in, Azië door. Het werd een bevrijdende ervaring. Geen bazen om voor te werken, geen regels te volgen, geen deadlines of verplichtingen, en vooral: de ontdekking dat vele mensen geheel anders leven dan wij, en toch gelijkwaardig. Vooral ook tijd om na te denken, te reflecteren, te bezinnen, en te beseffen: het kan anders.
Fokit is een woordreclame bestaande uit metalen letters, elk in een andere kleur. Het heeft wat weg van een woordmerk zoals dat van een social media brand, maar de boodschap is een niet mis te verstane opgestoken middelvinger naar al die platformen die ons beloven te verbinden, maar die ons in werkelijkheid leegzuigen en vervreemden van het hier en nu.
Het mengen van goed en kwaad in een pittige cocktail van bittere ernst, zuivere ironie met een stevige shot wazige humor, dat werd zo’n beetje zijn handelsmerk. Vaak bevatten de werken ook een woordspeling, zoals Kunstgebid, een kruis bestaande uit afgietsels van kunstgebitten, maar de humor is uiteraard maar de bovenste laag, het suikergoed die rond de bittere pil zit.
Vijf jaar geleden kwam Roel in contact met Peter Everaert van Artisjok Lier en met Lieve De Bruyn van het Ateljee in Aarschot. Roel ontdekte het werk van Roland Rens en Dany Tulkens, wat hem motiveerde om verder te gaan in zijn zoektocht. “Dat je zo kan leven, je eigen ideeën compromisloos gestalte gevend, dat was een openbaring”, herinnert hij zich.
Hard Candy is een machine waarin minimensjes uit gerecycleerd glas in een soort kauwgumautomaat wachten om ter wereld gebracht te worden.
“Mensen denken er precies niet bij na, ze blijven maar kinderen op deze overbevolkte planeet zetten, terwijl ze zelf met twee moeten werken en zich in de schulden steken om dat allemaal mogelijk te maken… pas op, ik wil niemand de les lezen, ik wil enkel degenen die het willen inzien bewustmaken van het feit dat het ook anders kan.”
Roel geeft er de voorkeur aan ambigu te blijven, iedereen mag bij zijn werken denken wat hij/zij wil, tenslotte moet Roel helemaal niets bewijzen, hij heeft de vrijheid te zijn wie hij is.
Less rules, more Roel!
Tekst gebaseerd op een artikel van Bram Kaarters in the Art Couch.