Victor Kastelic

Biografie

Victor Kastelic werd geboren in Salt lake City, Utah (USA). Na zijn studies aan het College of Fine Arts van de Universiteit van Utah, vestigt hij zich in Turijn waar hij heeft deelgenomen aan talrijke tentoonstellingen in galerijen in de stad (Galleria Carbone, In arco), in Italië (Arte 3, Ruggerini en Zonca) en in het buitenland (Artiscope, Brussel, Zeno x, Amsterdam). Zijn werken maken deel uit van de permanente collecties van Fondazione Sandretto, Fondazione Bricherasio, Fondazione fratelli Borroni. In 2007 werd een cyclus solotentoonstellingen onder de titel Cloudburst voltooid in het Salt Lake Art Center (USA), Palazzo Bricherasio-historische zalen (Italië) en Talbot Rice Museum, Edinburough (UK). In 2008 huldigde hij het monumentale werk Industrial Garden in, dat zichtbaar is in de Corso Romania 661 in Turijn, in opdracht van de Siemens Foundation en de stad Turijn.In 2010 werd het werk Unexpected Garden, in samenwerking met de National Endowment for the Arts, voorgesteld voor de permanente collectie van de National Library of Congress, Washington D.C. en momenteel geeft hij opleidingen op het gebied van beeld- en kunstgeschiedenis in samenwerking met het Centro Degli Studi di Siena en de New York State University, Syracuse, N.Y. (USA). In 2019 nam hij deel aan de kunstbiënnale in de Citadel van Namen samen met o.a. William Sweetlove, Daniële Galliano, Enrico de Paris, Bart Ramakers, Evelien De Jong … en in 2021 was hij present in de groepstentoonstelling Hallelujah! in Triamant Bree.

VICTOR KASTELIC
het paradijs verloren en herwonnen

artikel door Bram Kaarters op theartcouch.be, 13 september 2022

De kleurrijke, ogenschijnlijk paradijselijke harmonie die van de werken van Victor Kastelic afstraalt, heeft iets van de beginscène van David Lynch’ Blue Velvet. Alles voor een hemels genot is aanwezig: blauwe luchten, groene velden, bloemen in volle bloei en stenen van zilver en goud. Maar al snel ontdek je scheuren en barsten in het plaatje. Je krijgt het gevoel dat de contrasterende naast elkaar geplaatste oppervlakken en flamboyante kleuren een papieren collage vormen, die bij de eerste sterke wind in stukken zal worden geblazen – dit paradijs is een fictie, een leugen, waarachter veel duisterder zaken schuil gaan. There’s a crack in everything, that’s where the darkness gets in. De grootschalige schilderijen van deze kunstenaar lijken iets te versplinteren dat voorheen perfect was.

Het beloofde land

De vroege winter van 1870 verraste de karavaan huifkarren waarmee Victor’s betovergrootmoeder, de negentienjarige Belate Kimble, naar Salt Lake City trok, nog vóór de Rocky Mountains in zicht waren. Belate, afstammelinge van Britse immigranten, had de drie maanden lange zware tocht van Illinois naar het beloofde land van de Mormonen niet zonder bagage aangevat: op één van de wagens was haar dierbare piano gestouwd. Geconfronteerd met het dreigende gevaar stak de leiding de koppen bij elkaar. Onverbiddelijk werd beslist dat de piano moest achterblijven om de reis te bespoedigen: Belate werd gedwongen haar piano ergens ten oosten van Boulder (Colorado) te begraven, waar ze hem pas de volgende lente kon gaan uitgraven. Belate werd de echtgenote van een polygame Mormoon en schonk hem 6 dochters en 2 zonen, want zo productief hoorde je in die middens te zijn, en tussendoor speelde ze nog een deuntje op de piano, die nog steeds pronkt in het museum van de Mormoonse Kerk.

Turijn

Eén van de dochters van Belate, geboren in 1903, was wel bijzonder vrijgevochten. Diane studeerde aan de universiteit van Utah in het eerste jaar dat je dat als vrouw mocht. Zij studeerde er muziekgeschiedenis en kunst (er waren zelfs naaktmodellen, stel je dat voor!), maar staakte haar studies toen zij een rijke schapenboer ontmoette. Ze liet het strikte Mormoonse geloof los: ze genoot met haar echtgenoot van scotch, sigaren, de charleston… en schilderde voor het plezier. Het is in haar voetsporen dat achterkleinzoon Victor vele jaren later stapte: hij studeerde aan the College of Fine Arts aan de Universiteit van Utah. Deze lichtjes beschroomde kunststudent profiteerde van de eerste gelegenheid die zich aanbood om het beklemmende klimaat van Salt Lake City te ontsnappen. Hij schreef zich in voor een uitwisselingsproject dat hem naar Italië bracht, de bakermat van onze beschaving, waar hij in Turijn de beeldschone Helena ontmoette, een studente architectuur, die nog steeds zijn eega is en met wie hij twee godenzonen heeft. In hun woonkamer pronkt een kunstelig bloemenstilleven van overgrootmoeder Diane. Zo onrustwekkend als Victor’s bloemenpracht is, zo geruststellend conventioneel is zijn overgrootmoeder’s voorbeeld.

Portretten van God

Voor Victor is het proces van het creëren haast belangrijker dan het eindresultaat. Hij neemt veel tijd voor de voorbereiding, waarbij hij dikwijls ogenschijnlijk ongeconnecteerde elementen combineert, vaak in de vorm van een collage, om tot disruptieve resultaten te komen. Zo zijn zijn Portraits of God ontstaan: een reeks grote schilderijen met mannelijke personages, die nader beschouwd uit allerlei onderdelen van uiteenlopende menselijke figuren blijken te bestaan. De Portraits of God vormden een echte catharsis na een moeilijke periode, waarin Victor niet meer aan schilderen toe kwam. Een omvangrijke verzameling van zijn schilderijen was op tournee in China gewoon spoorloos verdwenen, en dit verlies bezorgde hem een artist’s block van formaat. Het was na jaren dat hij terug voorzichtig het penseel opnam, zonder dat zijn omgeving ook maar van iets op de hoogte was, om deze reeks van 8 magistrale portretten van God te realiseren, zijn persoonlijke afrekening met het opperwezen zou je kunnen zeggen. Net zoals de bloemenlandschappen verhullen deze imposante schilderijen een desillusie, een verloren paradijs. Ieder schilderij is als een terug aan elkaar gelijmde Griekse of Chinese vaas: je kan de goddelijke glorie van weleer proeven, maar je beseft maar al te goed dat deze verbroken is, en enkel met lijm bij elkaar gehouden wordt.

Creatie en vernietiging

Wie weet vormen Victor’s schilderijen net zijn best mogelijke constructie van een ideale droomwereld, maar dan opgebouwd uit bij elkaar geschraapte overschotjes en restjes, stukken foto, aan elkaar geplakte stukken bloemen, grond, keien, gras. De ambiguïteit tussen creatie en vernietiging schemert overal door in de schilderijen van Kastelic, met hun vlakheid en ornamentele elementen, tegengegaan door een geestig, gelaagd samenspel van contesterende, sterk verzadigde kleuren en fluctuerende illusies van beweging en diepte, plus een strikte en verfijnde onderliggende geometrische structuur. Deze werken presenteren een symfonische evocatie van hernieuwde groei en vluchtige schoonheid die ons eraan herinnert dat wortels, bladeren en bloemen zowel sterfelijkheid als cyclische wedergeboorte symboliseren.

Slovenië

Victor is het levende bewijs van het feit dat mensenverhalen vaak vele generaties overspannen. Zijn voorouders aan vaderskant emigreerden rond 1900 uit Slovenië om in de kopermijnen van Utah te gaan werken, en straks zal dit verhaal ons terug naar Slovenië brengen. Vertrokken Victor’s grootouders vanuit Slovenië naar de USA om te ontsnappen aan de hongersnood, dan trok Victor terug naar zijn Europese roots om een mentale nood te lenigen, gevolg van de religieuze uitwassen en beknottingen van de Nieuwe Wereld. Eenmaal gesetteld in Italië, voelde hij de noodzaak om terug aan te knopen bij zijn Europese roots, die in Amerika volledig verdrongen waren.

Cloudburst

Een scharnierperiode in Kastelic’s werk wordt gevormd door Cloudburst (2000-2002), een reeks van 280 mixed media werken, waarin hij aanknoopt met zijn jeugd en met alledaagse Amerikaanse mini-verhalen, die getransformeerd worden tot een soort familiemythologie. Selecties uit dit project werden tentoongesteld in alle plekken die verweven zijn met Victor’s familiegeschiedenis: Salt Lake City, Turijn, The Talbot Rice Museum (GB) … Het sluitstuk wordt de tentoonstelling Building Bridges in het kader van het kunstenfestival Expect the Unexpected dat plaatsvindt in Kamnic (Slovenië). Daarmee brengt de kunstenaar dit project terug naar de geboortegrond van zijn overgrootvaders en is de cirkel helemaal gesloten!

Bruggen bouwen

Victor werkte tijdens zijn lange carrière samen met kunstenaars en galerijen uit de hele wereld. Hij stelde tentoon in België (Artiscope, Zeno X), in het Verenigd Koninkrijk, in Turijn, in Salt Lake City… en startte uiteindelijk het kunstenplatform K-Spaces in Turijn, waar hij artiesten de kans geeft hun werk te tonen zonder commerciële compromissen. Dat laatste is meer dan ooit nodig.

Het publiek is immers vaak verward als het de belangrijke tendenzen zoekt in de hedendaagse kunstwereld, zeker als het over schilderkunst gaat. Het lijkt alsof alles kan en mag, het conceptuele voert de boventoon, er zijn installaties, er zijn de NFT’s, er is meer en meer inbreng van het publiek in de kunst… Kunst kan een brug vormen om mensen terug te connecteren met de werkelijkheid, niet de virtuele werkelijkheid, maar de tastbare werkelijkheid, denkt Kastelic. Mensen zijn in hun vervreemding vaak de natuur en de gevoeligheid van onze omgeving vergeten – alles rondom ons wordt decoratief in een soort ideaalbeeld verpakt om het verkoopbaarder te maken, en zo zien vele mensen bijvoorbeeld de klimaatverandering niet eens terwijl ze zich onder onze ogen voltrekt.

Toch is de kunstenaar optimistisch, hij is ervan overtuigd dat veranderingen op een zachte manier kunnen plaatsvinden, zonder geweld en zonder provocaties, ook als het kunst betreft. Kunst kan op een zachte manier dingen onder de aandacht brengen die al te vaak over het hoofd worden gezien, en zo kunnen we het paradijs hervinden. Schoonheid op zich is volgens hem genoeg, wie ernaar op zoek is zal het altijd vinden. Het is een hedendaagse illusie dat die schoonheid in perfectie schuilt, zoals ons in de virtuele wereld zo vaak wordt voorgeschoteld; de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika koesterden al de wijsheid dat ieder menselijk werk een fout moet bevatten, omdat enkel God de perfectie kan bereiken. Wie weet staan de scheuren en plooien in Victor Kastelic’s werk dus niet alleen voor de destructie en het uiteenvallen, maar ook voor het imperfecte van het vervolgens herwonnen paradijs.