Wie de tentoonstelling “Print & Paint, 350 jaar bloemen op katoen” in het kasteel d’Ursel te Hingene bezocht, kan niet naast het werk van Cecilia Paredes kijken. De Peruviaans-Amerikaanse kunstenares creëerde in de herfst van 2019 twee werken voor deze tentoonstelling, waarvan er ééntje ook op de affiche prijkt. Fotograaf Bart Ramakers mocht deel uitmaken van haar team en interviewde haar bij die gelegenheid voor the Art Couch. Cecilia werkt hoofdzakelijk rond thema’s als migratie en ontheemding, en is vooral bekend van haar reeks Paisajes (Landschappen), foto’s waarin zij letterlijk en figuurlijk opgaat in het behang. Eén van haar werken schopte het dit jaar nog tot affiche van de Quinzaine des Réalisateurs op het Festival van Cannes.
Hoe hebben je afkomst, je ballingschap en je carrière je artistieke thema’s beïnvloed?
Ik heb in mijn geboortestad Lima (Peru) gewoond en theaterwetenschappen gestudeerd tot ik 24 was. In die tijd was ik erg actief in het studentenprotest tegen de dictatuur. Vervolgens begon ik te reizen, in het buitenland te studeren. Op mijn 33ste heb ik Peru om politieke redenen definitief de rug toegekeerd. Maar Peru heeft mij nooit verlaten, ik heb er een sterke band mee, en ik ben me bewust van alle politieke conflicten die deze haat-liefde verhouding hebben veroorzaakt. Het grootste deel van mijn leven heb ik in het buitenland gewoond. Costa Rica is ook een plaats die ik mijn thuis kan noemen, want ik heb er 24 jaar verbleven. Daar heb ik de reeks Animal Interpretation gecreëerd, waarin ik mezelf keer na keer transformeerde tot een of ander fabeldier. Het was pas toen ik in 2004 in de VS kwam wonen dat ik begonnen ben met de projecten over migratie en over hoe om te gaan met nieuwe territoria, en daar is onder meer de reeks Paisajes uit gegroeid, een reeks foto-performances waarin ik mij middels bodypaint integreer in het decor.
Er zit veel natuur in je werk, en ook veel maatschappij/cultuur. Hoe houden ze elkaar in evenwicht?
Nou, ik ben geïnteresseerd in de natuur en de relatie van de mens tot de natuur. Ik ben ook een politiek persoon, dus maatschappij en cultuur zitten verweven in mijn denken met thema’s als misbruik, dictatuur en ecologie. Chico Mendes, een Braziliaanse natuurbeschermer die werd vermoord, zei dat een ecoloog zonder aanklacht gelijk stond aan een tuinman. Mijn werk stelt op poëtische en metaforische wijze onrecht aan de kaak, zodat iedere toeschouwer het op zijn eigen manier kan interpreteren en begrijpen.
Heeft Covid invloed gehad op de manier waarop u uw recente projecten heeft uitgewerkt?
Zeker wel! De voordeur van mijn atelier is door een openluchtparking gescheiden van de spoedafdeling van het University of Pennsylvania Hospital. Hierdoor heb ik steeds weer ambulances en helikopters zien en horen arriveren. Dit is dus een tijd van bezinning en herziening geweest. Gedurende deze tijd heb ik gewerkt aan vier wandtapijten, enkele gravures en een beeldhouwwerk. Deze werken vormen samen de Zwanenzang reeks, een titel die verwijst naar de onvermijdelijke herinnering aan de aanwezigheid van de dood tijdens de pandemie. Daarnaast ben ik ook teruggekeerd naar de schilderkunst. Mijn meest recente project is de installatie in oktober van vier zeer grote schepen in een nieuwe ruimte op de patio’s van het Conde Duque paleis, een cultureel centrum in Madrid.
Je partner is de componist Jay Reise. Je hebt regelmatig met hem samengewerkt bij live opvoeringen van zijn werk. Hoe was dat?
De belangrijkste les bij het samenwerken met een componist is dat je kan zien hoe zijn hersenen werken. Het komt het dichtst bij wiskunde. Alles heeft een reden en alles heeft een doel, niets meer en niets minder. Dus die nauwkeurige manier van het construeren van de compositie is een van de meest interessante lessen van focus. Al pratend komen er beelden in ons op, en dan is er het toeval, wat een fantastisch voorrecht is.
Heeft kunst een rol te spelen in de maatschappij en de politiek?
Als al het andere faalt, is kunst er altijd om te helpen helen. Op 11 september werd er in de parken luidop poëzie voorgelezen om te helen. Een samenleving zonder de vrijheid om kunst in al zijn vormen uit te oefenen, is een onvolledige samenleving, want kunst is een vorm van communicatie, een getuige van de tijd en een uiting van vrijheid. Het is de poëzie van Ossip Mandelstam en Anna Akhmatova die Stalin deed beven en het is Picasso’s Guernica dat de belangrijkste getuige blijft van de Spaanse burgeroorlog. Het is hedendaagse kunst die ook nu nog de misdaden aan de kaak stelt van dictator Daniel Ortega van Nicaragua.
Wat zijn volgens jou de voordelen en de nadelen van de globalisering?
Globalisering is prima, zolang we de oorspronkelijke taal van de dingen kunnen of willen behouden; elk bijzonder detail dat het verschil maakt. Verweven, niet ingrijpen. In de kunstscène zie ik alleen maar positieve resultaten: het is fantastisch om met mensen uit de hele wereld samen te werken en ideeën uit te wisselen zoals we voor de affiche van Print & Paint in Hingene hebben gedaan. Als ik naar Egypte of Afrika ga en ik zie daar toevallige overeenkomsten in de manier waarop we naar kunst kijken of kunst bedrijven, wat een glorieuze resultaten kunnen we dan hebben na die uitwisseling. En vrede!
