Geleidelijk aan groeit ook in de kunstwereld de bewustwording van milieuproblemen en de noodzaak tot duurzaamheid, wat kunstenaars ertoe aanzet om de mogelijkheden van afvalmaterialen te verkennen, ook binnen de glaskunst.
Galerie P geeft daarom een platform aan The Green Soda Movement, een collectief van internationaal gerenommeerde glaskunstenaars die de creatieve mogelijkheden van post-consumer glass onderzoeken. Naar aanleiding van deze breekbare tentoonstelling SAVE ME spraken we met initiatiefnemer Frederik Rombach, die negen andere glaskunstenaars uit binnen- en buitenland rond zich verzamelde om middels kunstresidenties dit opwindende project in zijn studio “RERO glass” in Hoboken gestalte te geven.
SAVE ME is een collectie van werken die verhalen vertellen over consumptie, over onze dromen, over angsten, paranoia en hoop. Ze zijn een spiegel op ons gedrag – fragiel, transparant en kleurrijk.
Oprichter van the Green Soda Movement Frederik Rombach was lid van de raad van bestuur van GAS (Glass Arts Society) en voorzitter van het Green Committee, dat dient om wereldwijd kennis te verzamelen en te delen over duurzaamheid in de glasblazerij.
Frederik geeft lezingen aan universiteiten zoals die van Amsterdam en Lissabon, en doet guerrillaprojecten binnen academische instellingen zoals Tyler University (Philadelphia, VS).
Frederik Rombach: Als we commentaar willen leveren op onze huidige situatie, moeten we proberen dit op de minst hypocriete manier mogelijk te doen. Ik geloof dat we nu een periode binnengaan waarin consumentisme de dynamiek van het kapitalisme zal veranderen. Onze comsumptiepatronen zijn een andere richting op aan het gaan. De Green Soda Movement heeft als doel dit te documenteren en voor te stellen.
Hoe verliep de samenwerking met de andere artiesten van SAVE ME in praktijk?
Een aantal makers zijn uitgenodigd om een week lang in RERO glass te komen werken aan hun eigen oeuvre, met gerecycleerd glas, wat voor velen onbekend terrein was. Ik kon ze begeleiden en de kans geven iets anders te doen dan wat ze gewend zijn. De werken die hieruit voort zijn gekomen zijn parels, een frisse wind in de glas wereld. Deze beweging, the Green Soda Movement, is vers. Alle makers zijn ook zeer geëngageerd. Iedereen van ons voelt dat we aan het begin staan van een bijzonder mooi avontuur.
Hoe belangrijk is samenwerken met andere artiesten in je leven?
Zij zijn de mensen waar ik het meest van leer. Ze geven mij die oncomfortabele en oncontroleerbare setting waar ik naar op zoek ben. Zij zijn vrienden, partners in crime en muzes ineen.
Waar en hoe is jouw fascinatie voor kunst begonnen?
Toen ik als in Zuid-Afrika woonde mocht ik vanaf mijn 8ste wekelijks kunst maken bij een kunstenares. Ik heb nu nog steeds contact met haar. Een fijne madam die erg goed mijn idee van creatie heeft gestimuleerd. En ze kan best goed vloeken ook nog.
Hoe hebben je studies en je beroepsactiviteiten je werk beïnvloed?
Mijn achtergrond is architectuur, ik heb nooit kunst gestudeerd als zodanig. Het fijne van mijn architectuur opleiding was dat ik vanuit bepaalde perspectieven heb geleerd te observeren. Van detail tot big picture.
Hoe ontstaat een reeks werken, hoe evolueert ze?
Alles bij mijn werk ontstaat uit een zoektocht naar hoe wij als mensen consumeren. Sommige werken zijn intuïtief, andere hebben een oorsprong in boeken die ik lees over consumptiegedrag. Mijn koraalwerken zijn een reactie op hoe wij door global warming onze zeeën aan het opwarmen zijn en daarmee de koralen als het ware opeten. De tanden in de koralen refereren daarnaar. De kogels die spaarpotten zijn met een sleufje “SAVE ME” zijn ontstaan uit het lezen van David Graebers “Debt, the first 5000 years” waarin hij uiteen zet hoe de oorlogsindustrie is ontstaan en hoe muntgeld daar ook uit is voortgekomen.
Wat is het meest bevredigende moment in het creatieve proces voor jou?
Zowat alle sculpturen zijn onderdelen die ik eerst moet leren maken en verfijnen om zo goed mogelijk de essentie van mijn verhaal over te dragen. Er is een punt waar die werelden elkaar vinden, wat ik heel fijn vind.
Hoe belangrijk is esthetiek in je werk? Welke?
Er is een gebied waar het verhaal en de esthetiek elkaar perfect raken. Soms heeft een moeilijk verhaal een “vieze” esthetiek nodig. In het geval van de pinguïn met plastic fles als hoofd ging ik op zoek naar dat gevoel. Het moest er vies uitzien en voelen, maar ook wel een bepaalde herkenbaarheid hebben.
Hoeveel procent inspiratie en hoeveel procent transpiratie?
Als je werkt voor een oven van 1000 graden weegt transpiratie behoorlijk door hoor!
Kan je iets vertellen over de andere kunstenaars van the Green Soda Movement?
Geir Nustad (Noorwegen) en ik kennen elkaar al heel lang. Geir zoekt altijd de perfecte balans tussen de technische uitdaging, het artistieke ontwerp en de materiële mogelijkheden van glas. Wij filosoferen regelmatig over de toekomst van glas, dus het lag voor de hand dat we samen gingen werken. Het resultaat is een mix van natuur en verval, van roest. Een cross-over tussen schijn en schaduw, iets dat we in de toekomst verder willen uitwerken.
Theo Brooks is dan weer een Britse Cypriotische glasmaker uit Londen, opgeleid in de UK, de VS en Frankrijk. Hij creëerde bij mij in de studio een cactus bestaande uit pillen, die met gesmolten gerecycleerd glas gegoten werden: “Cactil pictus”.
Dave Walters (USA) werk legt een grote nadruk op vorm, evenals gedetailleerde email schilderkunst op het oppervlak om een verhaal over te brengen. In de lente van 2024 werd David samen met zijn partner KCJ uitgenodigd om deel te nemen aan een residentie bij RERO Glass om de mogelijkheden met gerecycled glas te verkennen en nieuw werk te maken in Antwerpen.
David maakte daarbij een aantal experimentele stukken met decals in een nieuw formaat.
Jimena Chávez Delion is een Peruviaanse visuele kunstenaar die in Brussel woont. Ze is summa cum laude afgestudeerd in Peru en heeft een MFA van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Haar recente onderscheidingen zijn onder andere de Prince Claus Seed Awards 2022 en de Art Contest ‘Sabam Prize’ 2023.
Jeff Zimmer (USA) heeft de British Glass Biennale 2019 gewonnen, en de 2e prijs in zowel de European Glass Context 2021 als de Coburg Prize for Contemporary Glass 2014. Zijn werk bevindt zich in de collecties van het Victoria & Albert Museum, Londen, het Europese Museum voor Modern Glas in Duitsland en vele anderen. Hij woont in Edinburgh, waar hij Glass Lab Edinburgh mede-runt.
Joris Van de Moortel (België) werkt aan een multidisciplinair oeuvre dat de grenzen van kunstvormen verkent en conventies uitdaagt. Zijn chaotische esthetiek en diepgewortelde creatieve drang vormen een uniek universum dat een kritisch gesprek opent over de complexe relaties tussen natuur, cultuur, kunst, religie en de hedendaagse samenleving.
Franche is het ontwerpatelier van ambachtsman en ontwerper Jeffe Van Holle (België). Franche creëert objecten voor verzamelbare design met vreemde eigenaardigheden door zelfontwikkelde processen in de studio. De collecties ontvouwen een visuele taal terwijl hij verkent hoe hij materialen kan recyclen, inconsistenties kan omarmen en conventionele benaderingen kan wijzigen.
Roel Stels (België) is een assembler, beeldhouwer, schilder, op zoek naar zijn eigen stijl in het glasblazen. Het afgelopen jaar heeft hij zich voornamelijk gericht op zijn thema ‘de menselijke soort’, dat voornamelijk gaat over de reis die we als mensen maken, de oorsprong, leven en dood…
Iona Stelea is lid van de Kunstenaarsunie uit Roemenië, de tak van Decoratieve Kunsten, Boekarest, en maakt deel uit van de internationale groepen The Lathe Riders, Glass Engraving Network en de Glass Art Society. Haar artistieke activiteit is rijk, met deelname aan talrijke tentoonstellingen, conferenties en symposia in Roemenië en het buitenland.
Gaat het goed of slecht aflopen met onze planeet en hoe werk je daarrond in je kunst?
De planeet gaat dat zelf wel regelen. Historisch gezien is onze beschaving een speldenprik in het bestaan van onze planeet. Gaat het goed of slecht aflopen met ons? Dat zou een betere vraag zijn. Ik denk dat de mensheid op zijn best nog een 2000 jaar heeft voordat we de planeet hebben opgebruikt. Daarna sterven we uit en kan deze aarde langzaam aan terug gaan helen. Er komen, zeker voor de aarde, in de toekomst betere tijden aan. Daar ben ik wel blij mee.
Wat zou je liever doen als je geen kunst maakte?
Ik heb altijd een liefde voor de zee gehad. Als kind wou ik marine bioloog worden. Dat zou ik denk ik gaan doen.
Deze tentoonstelling in Galerie P toont glashelder dat de verschuiving naar duurzaamheid in de glaskunst niet alleen een bredere cultuurverandering naar milieuvriendelijker denken weerspiegelt, maar ook een herwaardering van de schoonheid die kan voortkomen uit schijnbaar waardeloze materialen. In deze context vormt glaskunst uit gerecycleerd glas een inspirerende brug tussen esthetiek en milieubewustzijn, en biedt het een glimp van een toekomst waar kunst en ecologie hand in hand gaan.
Een selectie werken uit SAVE ME is beschikbaar op onze webshop.